Bigarren edo hirugarren hizkuntza baten ikasteko ama eskolan

Gaur egun, haur gehien gehienen kasuan, euskara ez da ama hizkuntza. Ondorioz, eskolak funtsezko kargua du euskararen transmisioan. Desafio horren altxatzeko, hiru sareetako irakasle batzuek Artigal metodoa erabiltzen dute ama eskolan.
Metodoaren izena, haren sortzailearena da. Josep Maria Artigal Kataluniako irakaslea eta filologoa da. Ohartu zen bere ikasgelako haurrek ongi ulertzen zutela baina ez zirela mintzo. Hartzaileak ziren baina ez ekoizleak. Ondorioz, metodoa sortu zuen helburu honetan oinarrituz: haurra, bere ama hizkuntza ikasi duenetik hurbil den egoeran kokatzea. Hau da:
 Erabiliz ikastea (eta ez ikastea gero erabiltzeko)
 Lehen hitzetatik zentzua ematea
 Haurrak komunikatzeko dituen testuinguru eta egoerak erabiltzea
 Haurra komunikatzera bultzatzea, eta ez eredu bat errepikatzea.
Konkretuki, ipuinen bidez ikasten dute, erritual finko batekin, erritmoarekin eta jestuekin.
Marie-Pierrek Ortzaizeko ama eskola publikoan erabiltzen du:
“Ene helburua hau da: hizkuntzan sartzea, hizkuntzaren bereganatzea gorputzaren bidez; ulermenetik ahozko ekoizpenera pasatzea. Ipuinen hautatzeko, pertsonaiak dituen istorio bat xerkatzen dut, ahalaz elkarrizketa batzuekin, eta errepikatzen diren egiturekin. Ipuina den bezala hartzen ahal da edo moldatzen ahal da elkarrizketak izateko gisan. Egokienak gertakariz gertakariko kontakizunak dira (albums en randonnée), adibidez Hartxoa baratzean gaindi.”.
Erreferentziek garrantzi handia dute; erritual gisa antolatua da jarduera.
“ Kopuruaren arabera, gela osoarekin edo erdiarekin egiten ahal da. Ikasleak borobilean jarririk dira (kuxina edo zerbaiten gainean, lekua atxikitzeko). Narratzaileak beti ber lekua du, ber boza, ber jestuak, ber postura -kokoriko edo belauniko-, haurrek ikus dezaten istorioa kontatzen ari dela.
Pertsonaiek ere beti ber lekua dute, ber boza, ber jestuak, ber postura (adib.: xutik).”
Irakasleak lekuaz eta posturaz aldatzen da pertsonaien arabera edo narratzaile gisa mintzatzen delarik. Erreferentziak atxikitzen ditu beti.
“Ipuina antzeztua da. Irakasleak ipuina gogoz jakin behar du. Testua eta jestuak ongi bereganatzea beharrezkoa da.
 hitz berari beti jestu bera lotzea
 pertsonaien lekua finkatzea, ber postura eta boza
Ikasleak istorioan inplikatzen dira. Adibidez, ipuinean diren leku aldatzeak egiten dituzte haurrek, borobilaren inguruan ibiliz. Jestuak bereganatzen dituzte, jestuari hitza lotzen diote eta emeki emeki, egiturak ikasten dituzte.”
Gero ikasleek ikasi dituzten hitzak eta egiturak ipuinetik kanpo baliatzeko aukerak emanen dizkie irakasleak: jokoen bidez, txotxongiloak erabiliz, eguneroko gelako bizian... Ulermenetik ekoizpenera iragan daitezen!

Ikus 2020ko ekaineko Gelako leihotik - Irakaskuntza koronabirusaren garaian

IKASOLAS