MMH CM1, Ikasgaien kaiera, 11. ikasgaia: Zatiketaren teknika.

Bideoa deskargatu
Transkripzioa deskargatu

Transkripzioa

Hona zatiketari buruzko bigarren bideoa. Bi zifrako zenbakiez zatitzen ikasiko duzue.

Adibide gisa, 835 zati 13 kalkula dezagun.

Oroitarazten dugu zatitu nahi den zenbakiari zatikizuna erraten zaiola, adibide honetan 835 zatikizuna da.

Zatiketaren idazteko, marra bertikal bat eta marra horizontal bat marraztu behar dira.

Marra horizontalaren gainean zatitzailea idatziko dugu. 835 13z zatitu nahi dugu, beraz zatitzailea 13 da, erran nahi baita zatikizuna 13 partetan banatuko dela.
Marra horizontalaren azpian zatidura idatziko dugu, hots, 13 parteetarik bakoitzak ukanen duen kopurua.

Zatikizuna hiru zifrakoa izanki, zatidura hiru zifrakoa izanen da gehienaz, beraz hiru zutabe prestatzen ditugu: ehunekoak, hamarrekoak eta batekoak?

Ehunekoetarik hasi behar da. Zortzi ehuneko dira, eta 13tan partekatu behar dira. Posible ote da zortzi ehuneko 13 parte berdinetan zatitzea? Ez, ezinezkoa da. Beraz, zatidurak ez du ehunekorik. Orduan 0 idazten ahal da ehunekoetan.

Ondotik hamarrekoak partekatu behar dira, baina hamarreko guziak, erran nahi baita 83.
83 hamarreko 13tan partekatzeko, jakin behar da 83tan zenbat aldiz den 13. Horren egiteko, 83ri ahal bezain hurbil zaion 13ren anizkoitza aurkitu behar da. Laguntza gisa, 13ko biderketa taula idatz daiteke.

Taulari so eginez, 83ri hurbilenik den/zaion zenbakia aurkitu behar da, 83 gainditu gabe. Ageri da 78 dela, beraz, 13 x 6 hautatu behar da. Erran nahi du 83 (zenbakia) 13z zatitzen delarik, parte bakoitzak 6 hamarreko ukanen dituela.
6 idatzi behar da hamarrekoen zutabean, eta 78 hamarreko kendu behar zaizkio zatikizunari, heldu baita 780 bateko.

Kenketa eginez, ageri da 55 bateko gelditzen direla oraino zatitzeko.

55 bateko dira, eta 13tan partekatu behar dira. Berriz ere 13ko biderketa taula erabiliz, ageri da 55i hurbilenik zaion anizkoitza 52 dela. Beraz, 13 x 4 hautatu behar da, erran nahi baita 55 batekoak 13z zatitzen direlarik parte bakoitzak lau bateko ukanen dituela. 4 idatzi behar da zatiduraren batekoen zutabean, eta 52 kendu behar zaizkio zatikizunari.

Kenketa eginez ageri da 3 bateko gelditzen direla.

Ondorioz, 835 zati 13 zatiketaren emaitza hola idatz daiteke:
zatidura berdin 64, eta hondarra berdin 3.