Marijane Minaberri - Omenaldia
2017ko otsailaren 23an hil da 90 urterekin Marijane Minaberri sortzaile eta hezitzaile bankarra. Hori dela eta, feminismoa eta literatura lantzen dituen Sareinak taldeak eta Aldude, Urepele eta Bankako Adur euskara elkarteak omenaldia egin diote ekainaren 11n Alduden.
Bizitzan zehar euskara landu eta zabaltzea izan du helburu MARIJANE MINABERRI, eta hori egitean, haurrak izan ditu beti gogoan. Haientzat hiru genero literario nagusiak landu zituen: olerkiak (haietako batzuk jaso zituen Oskorri taldeak 1997an eta Marijan kantazan diskoa atera eta Kukubiltxorekin ikuskizuna Euskal Herrian zehar mugitu), ipuinak (Elkar argitaletxeak aurreko diskoaren ondoren Marijane konta zan bilduman jaso zituen batzuk 1998an), eta antzerkia (Haur antzerki lanak Toribio Altzaga saria irabazi zuen 1982an; 1993ko Antzerkia ikasetxean lanean haurrek antzezlan laburrak dituzte jokatzeko prest).
Ikasketak jaioterrian, Donapaleun eta Angelun egin zituen. Batxiler agiria ateratzekotan zela ama gaixotu eta hala bukatu ziren ikasketa formalak Minaberrirentzat. Pilotaria ere bazen. Hiru ahizpa zituen eta Bankan etxe ondoko pilota plazan aritzen ziren jokoan, neskek pilotan egiten ez zuten garaian.
1961ean argitaratu zuen lehenbizikoz Gure Herria aldizkarian: “Mari Gorri” olerkia, eta 2001ean oraingoz azkena den Puxka liburua Gatuzain argitaletxearekin. Baina literaturaz aparte bestelakoak ere landu zituen: euskal gramatika, frantses-euskara hiztegia eta euskara ikasteko metodo bat. Pentsa, komikiak egiteko ere saiakerak egin zituen! Idazle lanaz gain hainbat jardueratan aritu zen. Bere lehen lana jaioterrian izan zuen, herriko etxeko idazkaria izan zen. 1954an Baionan irakasle lanak egin zituen. 1957an “Basque Eclair” egunkarian kazetari eta idazkari lanak egin zituen, eta ondoren, “Sud Ouest”en jarduera beretan aritu zen. Prentsaz gain, hainbat irratitan ere jardun zuen.
“Andereño” edo “Atalki” ezizenez ere sinatu izan ditu aldizkarietan argitaratutakoak, Michel Labegueriek deitu zion behin andereño eta gustatu zitzaion, eta Atalki bere sortetxearen izena da. Olerkiak idazten hasteko gogoa adiskide bat hil zitzaionean piztu zitzaiola dio, eta ipuinak kontatzeko ohitura aitarengandik datorkiola, ipuin kontalari trebea omen zen hura.
Aitzindaria izan dela esaterakoan hurrengoa erantzun zuen behin: “Ez naiz aitzindaria batere izan. Gertatzen da nik egin dudana egin dudalarik goizegi zela, bertze nehor ez zelako. Ez dut orguilos agertu nahi, baina ez naiz sekula oraikoarekin ados izan, beti aitzina naiz, eta aitzina denak ez du kasik sekula arrazoi. Sobera goiz arrazoi duzularik ez duzu arrazoi, eta nik uste dut lanetan eta denetan hala izan naizela”.
Artikulua ikus Sareinak elkarteko webgunean.
Omenaldi honen karietara, Kanaldudek egin bideoa "Marijane Minaberri: lekukoak oroitzen" titulupean, Itxaro Borda, Xipri Arbelbide eta Luzien Etxezaharreta idazleek baita Aines Dufau Ikas euskal pedagogia zentroko zuzendariak beren lekukotasunak ekarri dituzte pertsonaiaz eta idazleaz.