Komunzki usaiaren adierazteko, forma perifrastikoa erabiltzen da (aditza + aditz laguntzailea), eta egoera puntuala delarik, aldiz, forma trinkoa edo sintetikoa.

Iparraldean jabegoa ukan aditzaz adierazten da:

✅ Gizon horrek sos anitz du.
✅ Senarra sukaldean du.

Eduki zinez atxikitzearen errateko baliatzen da:

Gizon hori beti zozotako hartu dut. Beraz:
✅ Zozotzat daukat gizon hori.

Ezezkoan ere erabiltzen da indar emateko:

✅ Ez dauzkat zure erranak ahantzirik. (= Luzaz gogoan atxikiko ditut.)

Izan eta egon aditzen erabilerak ñabardura erakusten du:

✅ Bat-batean isildu da.
✅ Isilik dago.

Egon: Irauten duen egoera edo leku horretan egoten dela errateko erabiltzen da:
Lanean da; ez duzu ikusiko. ≠ Lanean dago, ez da gurekin heldu.

✅ Aitak erasiatzen zuen bitartean, haurra isilik zegoen.
✅ Buchenwaldera heltzean, soldadu talde batzuk beren zakurrekin burdinbide bazterrean zeuden, harrera bero baten eskaintzeko.
✅ Ahate andana bazegoen gosez, " krok! " batek, eta " krok! " besteak, zer jan ez zutela.
✅ Eiheralarren nengoelarik... (bizi nintzelarik)
✅ Arratsalde guzian telebistaren aitzinean dago, ez du baxoko fitsik ikasten.
✅ Nor da niri so dagoen (dagokidan) hori?
Bere buruari galde egitea:
✅ (Galdez) nago ez denetz arratsaldean jinen.
Bestela errana:
✅ Ari naiz ez denetz arratsaldean jinen.

Egon aditza adberbio batekin edo mugagabean^? instrumentala (gosez egon) edo partitiboaren atzizkia (isilik egon) dakarren izen batekin erabiltzen da:

✅ Zutik, geldirik dago.
✅ Etzanik egonik ere, minez nengoen.
✅ Halakoetan maiz euskaraz mintzatzeko beldurrez egoten ginen.

Oharra:
bego: Egon aditzaren aginterako forma trinkoa, 3. pertsona singularra. Norbait edo zerbait bere gisa uzteko adierazteko baliatzen da. Adibidez pilotan: lagunari pilotaren ez joiteko errateko, "bego!" erraten ohi zaio.

Gaiaren barnatzeko:

Euskal Gramatika Laburra: perpaus bakuna §5.2. egon-ez (andoni erakasle dago), 125 or., Euskaltzaindia

Euskal Gramatika, Lehen Urratsak I, §4.2.2.2.1 168 or. (pdf-an), Euskaltzaindia
https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/6844.pdf