Neurriak nola adieraz
(1) ✅ Karrika hau 200 metro luze da.
(2)❗️ Karrika honek 200 metro neurtzen du/ditu.
(frantses kalko okerra)
(1) perpausaren egitura erabiltzea gomendatzen du Ikasek. Haren formula hauxe da:
✅ Karrika hau + berrehun metro + luze + da.
Formula horri jarraikiz, -ko atzizkia baliatuz, beste bi perpaus eredu moldatzen dira:
✅ Karrika honen luzetasuna berrehun metrokoa da.
✅ Karrika honek berrehun metroko luzetasuna du.
Ikusten den bezala, holakoetan ez dugu ’neurtu’ edo ’izartu’ bezalako aditzik baliatzen.
’Neurtu’ aditzaz
Alabaina, ’neurtu’ edo ’izartu’ aditzak trantsitiboki balia daitezke, adibidez:
✅ Joanak atearen zabalera neurtzen du.
Subjektua (Joanak) ’egile’ argumentua? da, eta atearen zabalera, berriz, ’gai’ argumentua eta osagarri zuzena.
✅ Joanak atearen zabalera neurtu du, haren aldatzekotan baita.
Kasu! ’neurtu’ aditzaren erabilera intrantsitiboa ez nolanahika erabil; euskaraz, neurriak edo izariak beste erramolde batez adieraztea egokiago da:
❗️ Ateak 2,20 metro neurtzen du goratasunean.
✅ Ateak 2,20 metroko goratasuna du.
✅ Atea 2,20 metro gora da.
Edukiera eta edukiontzia
- Edukiontzia, edukia baino lehen ezar (bolumen neurri emailea delako):
✅ Baso bat ur eta baso bat arno, plazer baduzu!
(= Urez eta arnoz beteriko bi baso aipatzen dira .)
salbu edukiontzia delarik aipagai (ez bolumena beraz):✅ Ur baso bat eta arno baso bat eskas dira mahaian.
(= Baso motak dira aipagai .) - Edukiontzia neurgailu izanik, -tara atzizkia (Ipar.) eta -kada atzizkia (Heg.) ere erabiltzen dira:
✅ Zerbitzariak kafea eta basotara bat laranja-zuku ekarri zizkigun.
Euskal Gramatika, Lehen Urratsak I, Baso bat ur eta antzekoak §3.2.1.5, 136 or. (pdf-an), Euskaltzaindia
https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/6844.pdf
Artikuluari erantzun
Iruzkinak jarraitu: |