Poesia nahas-mahas adin guzientzat... Amets berriak asmatzeko (IKASOLAS)
| Muxu frexko-frexkoak Elurra bezain zuri euria bezain fresko; Kanpoan irri barnean malko; Alaitasunaren eta tristuraren artean zenbat urrats ote? Elurra bezain zuri euria bezain fresko; Burua ilun kopetilun, gogoilun. Bihotza zuri zuri keinuka: Zure eta nire artekoa zenbat urratsekoa ote? Elurra bezain zuri euria bezain fresko; Gogo iluna argitzeko zeru goibela: Zeru goibeleko tarte urdina hori ote itxaropena? Euripean bizirik sentitzea. Muxuak – Ainara Maia Urroz, Iñaki Martiarena Otxotorena, Zortziko, 2018 |
Bestaldeko muxuak Bihotz Heriotz Hotz Tz Z Zorroan ditut sarturik ametsak Lozorrotik ateratzeko garaia Zulotik atera eta amets berriak asmatzeko. Muxuak – Ainara Maia Urroz, Iñaki Martiarena Otxotorena, Zortziko, 2018 |
| Olerki xuxurlatuak Kalabazan taldeak hainbat olerki proposatu zien Baigorriko ikasleei Olerki Xuxurlatuak proiektuaren karietara. Besteak beste: Esango dizut behin entzun nuena: asko daukana baino aberatsago dela gutxi behar duena. Esango dizut behin entzun ez nuena: gutxi daukana baino behartsuago dela asko behar duena. Ilunorduak eta argilaurdenak, J. Ormazabal, Elkar, 2007 
Besarkada, Uxue Alberdi, ilustr: Maite Gurrutxaga
|
Besarkada Haizea dabil atean, zakurra zaunka katean. Egin zaidazu toki txiki bat zure besoen artean. Bi besoekin borobil, bi besoekin oro bil. Zure sehaskan nire burua ahaztu nahiean nabil. Dardar naiz, baina bi esku... ingura nazazu estu; nire gorputzak haize bortitzen batere beldurrik ez du. Amapola bat larrean, belarria bularrean: bihotza gaur zu entzun nahi zaitut mundua entzun beharrean. Petaloak tximeleta, lilia azal gordeka. Biluzik nago, jantzi nazazu hemen hotzak nago eta. Ibaiak zubia hil du, urtu naiz eta amildu. Askatu eta utzi erortzen, utzi joaten, baina bildu. Lore urdin bat negarrez hasi da ilunabarrez: marea gora dator, maitea, bete gaitzala aparrez. Badatoz haize hegoak, zure hatsaren beroak. Utzi uzkurtzen eta laztandu itzazu nire hegoak. Haizea naiz eta ura. Besarkada lurrundu da. Orain aske naiz, zuri eskerrak berriz sortu naiz mundura. Haizea dabil atean, zakurra zaunka katean. Nahi al zenuke toki txiki bat nire besoen artean? Besarkada - Uxue Alberdi, Maite Gurrutxaga, Elkar, 2015 |
| Arrain begiak Arrainen ametsek ez dute tapakirik, lotan ere begiak zabalik. (Leire Bilbao) Arrain ezkatak Ezkata bat hatz batean, itsasoa esku betean. (Leire Bilbao) Errepidea Igelak zeharkatu du errepidea. Errepideak zeharkatu du igela. (Leire Bilbao) Dortoka Dortokak bere etxean ohe bat darama ohea eta frigorifikoa ohea, frigorifikoa eta lanpara ohea, frigorifikoa, lanpara eta besaulkia ohea, frigorifikoa, lanpara, besaulkia eta hortzetako eskuila eta baita ere barregura, barregura eta tristura barregura, tristura eta beldurra barregura, tristura, beldurra eta jakin-mina barregura, tristura, beldurra, jakin-mina eta poza eta zerbait behar duenean sartzen da etxe barrura eta hartzen du behar duen hura. (Leire Bilbao) |
Txitxarroa eta atuna Txitxarro harroak eta atun tuntunak itsas hondoan egin zuten tupust, isatsez isats, hegalez hegal, muturrez mutur. Hau atun tuntuna, esan zion txitxarroak. Hau txitxarro harroa, atunak. Tematu ziren, batak “a”, besteak “e”, ingurua burbuilez bete arte. Bat-batean sarea erori zitzaien gainera. Nola handik atera? Zuloetatik joan ziren laster harrokeria eta tuntunkeria eta heldu ziren heldu ere itsas sakonera. Sarean gora, ordea, irten ezinik, harrapatuta elkarrekin abiatu ziren isatsez isats, hegalez hegal, muturrez mutur txitxarroa eta atuna. (Leire Bilbao) |
| Beldurra Saguak katuari katuak zakurrari zakurrak otsoari otsoak eguzkiari eguzkiak ilargiari ilargiak saguari. (Leire Bilbao) Hodeiak Hegan egiten duten ardiak dira hodeiak, behin gure loari ihes egin ostean. (Leire Bilbao) |
Nola edan euria Euri zaparrada, euri zaparrada igelak putzutik irten dira, hara! Euri zaparrada, euri zaparrada karakolak bere etxea du laga euri zaparrada, euri zaparrada sugelandreak buztana bistara euri zaparrada, euri zaparrada bareak pirritan gorantz arbolara euri zaparrada, euri zaparrada lur azpitik gora zizare ilara euri zaparrada, euri zaparrada neu ere arraina bihurtu naiz bada euri zaparrada, euri zaparrada aterkia itxi, mingaina atara! (Leire Bilbao) |
| Zintzilik Hanka biak zintzilik zuhaitz adarretatik. Hanka biak zintzilik zubi izkinatik. Hanka biak zintzilik moilako petriletik. Hanka biak zintzilik balkoi hegaletik. Hanka biak zintzilik teilatu ertzetik. Hanka biak zintzilik dorretxe puntatik. Hanka biak zintzilik ilargitik bertatik. Hanka biak zintzilik aulkitik ditut nik! (Leire Bilbao) |
Behi bi Baziren behin bi behi pinta, Josefina eta Lupita, errape eder, larru zuri-beltz lasai eguzki-begitan. Goizeko belarra janez larruak larrua babes egun osoa pasatzen zuten zezen beltzengandik ihes. Hausnartu eta hausnartu lasai nahi zuten arnastu erabaki bat buru-bihotzez eta adarretatik hartu. Inori egin gabe kasu mu eta mu, pausuz pausu igaro zuten baso iluna mu eta mu eta musu. Baziren behin bi behi pinta Josefina eta Lupita, mu eta muu eta musu, gozo eguzki-begitan. (Leire Bilbao) |
| Atxisssssssss!!!!!!! Doministiku egin nuen behin, hain gogor egin ere hitzak eta letrak nahastuta atera zirela nire ahotik. Atxis egin nuen eta begiak atera zitzaizkidan beren zulotik. Usin egin eta besoak askatu enborretik. Atxis egin hankak atera korrika. Usin belarriak, txoriño bi bezala, hegan. Doministiku eta gorputzeko ilea dantzan. Ai, eta atxis egiteko gogoari eutsi nionean! Doministiku egiteko gogoari eutsi eta buruko ilea belarra bezain tente jarri zen bat-batean. Usina jan eta belarriak, lapak bezala, atxiki ziren gogor nire burura. Atxisa moztu eta hankak, puzzlea legez, lotu gorputzera. Doministikua irentsi eta besoak, txoriak habiara bezala, bueltan etorri ziren enborrera. Usinari irteten utzi ez eta begiak sartu betazaletan. Atxisa barruan mantendu eta azkenean, eztarriko kili-kiliari eutsi nionean, gazi gozo mikatz mingots eta garratz mingainean nituen dastatu hitzak eta letrak denak nahas-masean! (Leire Bilbao) Xomorropoemak eta beste piztia batzuk, Leire Bilbao, Maite Mutuberria, Pamiela, 2016. |
Txori migratzaileak Iparretik hegora txori migratzaileak mugarik gabeko zeruan. Hegotik iparrera giza migratzaileak zerurik gabeko mugetan. (Leire Bilbao) Ipurtargiak Ipurtargiak dira lehorreko marinel galduen farozainak. (Leire Bilbao) Denbora Leihoko kristaletik aldentzen ari den eulia da denbora. (Leire Bilbao) Termita Termita egurrezko labirintoak eraikitzen ari den arkitektoa da, ametsezko gazteluak buruan eta zerrautsa inguruan. (Leire Bilbao) Kalatxoriak Itsasontzia portura sartzen. Margo zuriak dira kalatxoriak. Arrainak, arrainak! Idazten beren hegoekin zeruan. (Leire Bilbao) |
| Izarrak Krokodilo begiak dira izarrak, mundu urdin honetan gertatzen dena irentsi ezinik. (Leire Bilbao) Dinosauroaren (eta Monterrosoren) itzala Esnatu zenean, dinosauroa han zegoen artean. Bere itzala ikusi zuen irteten logelako atean. (Leire Bilbao) |
Gabrielen barraskiloa
Neure etxea defendatuko dut kazkabarraren, oinetakoen, harrien, denboraren kontra. Neure etxea defendatuko dut bakardadearen, gogoetaren, neure buruaren, libertatearen alde. (Leire Bilbao)
|
| Nire aitaren etxea defendituko dut. Otsoen kontra, sikatearen kontra, lukurreiaren kontra, justiziaren kontra, defenditu eginen dut nire aitaren etxea. Galduko ditut aziendak, soloak, pinudiak; galduko ditut korrituak, errenteak, interesak, baina nire aitaren etxea defendituko dut. Harmak kenduko dizkidate, eta eskuarekin defendituko dut nire aitaren etxea; eskuak ebakiko dizkidate, eta besoarekin defendituko dut nire aitaren etxea; besorik gabe, sorbaldik gabe, bularrik gabe utziko naute, eta arimarekin defendituko dut nire aitaren etxea. Ni hilen naiz, nire arima galduko da, nire askazia galduko da, baina nire aitaren etxeak iraunen du zutik. (Gabriel Aresti, 1963) |
Plazer tantak gozamena besterik ez naiz zirraraz bildutako gorputza plazer tantazko putzua epela umela tximeletak dantzan dituen sabela Alde erantzira nabil, Ekhine Eizagirre,Susa, 2016 Inork agintzen ez didalako dut maite maite dudana. Inork agintzen ez didalako ditut basamortua eta izarlokak maite. Itsasontzi noragabeak, gauerdiko biolinak ilunabarren margoa, xorino hezurttoen higidura, sagarrondoetan eskegiriko bihotz horiak, tristura handiegia zaien neskatxak eta zure irria, zure irria ere inork agintzen ez dudalako dut maite. (Joseba Sarrionandia) |
Ikus 2018ko azaroko Olerkia “Izarrekilan pestan dugu zerua”
IKASOLAS