Ba- baiezkoa noiz ez den erabiltzen ❌:

• Ezezko perpausetan:

  ❌ Txinera ba ote dakizu? Ez, badakit.
  ✅ Txinera ba ote dakizu? Ez, ez dakit.

• Galdegaia^? edo galde hitza aitzinean duelarik:

  ❌ Guk arras guti dantzatzen badakigu. Eta zuk, nondik eta nola dantzatzen badakizu?
  ✅ Guk arras guti dantzatzen dakigu. Eta zuk, nondik eta nola dakizu?

• Perpaus erlatibo arruntetan:

  ❌ Petrolioa baden lekuetan maiz gerlak pizten dira.
  ✅ Petrolioa den lekuetan maiz gerlak pizten dira.
  ❌ Badakizun bezala... / ✅ Dakizun bezala...

  Salbuespena: bai-ezkako aurkaritza^? joko batean:

  ✅ Deusik ez duenak, deus ere ezin eman dezake; ausarkian baduenak, berriz, ausarki.

• Aditz laguntzaileekin:

  Peio ikusi duka? ❌ Bai, badiat ikusi. Ez dik aspaldi gainera.
  Peio ikusi duka? ✅ Bai, ikusi diat. Ez dik aspaldi gainera.

  Kasu berezia:
  Aditz laguntzaile izan daitekeen forma bat, egiazki, trinko denean, ba- aurrizkia^? erabiltzen ahal da (baitezpadakoa ez bada ere). Adibidez, uste izan edo beldurra izan bezalako lokuzioekin.

  

  ✅ Badut beldurra zerbait gertatu zaion. (= ✅ Beldur naun zerbait gertatu zaion.)
  ✅ Ez nauk segur, baina badiat uste aita eri den.
  ✅ Ez nauk segur, baina uste diat aita eri den.

Ba- baiezkoa noiz erabiltzen den ✅:

• Baia delarik galdegaia. Bai ala ez-kako galdera^? bati ihardestean adibidez:

  

  ✅ Txinera ba ote dakizu? Bai, badakit.

• Adierazpen perpausetan^?, aditza perpaus hastapenean denean edo mintzagaiaren^? ondoan:

  

  ✅ Banoa lanera.
  ❌ Noa lanera. (baina ✅ "Lanera noa.")

  Peiok ez daki deus ere.
  ✅ Maialenek, berriz, badaki, eta den-dena kontatuko dizu.
  ❌ Maialenek, berriz, daki eta den-dena kontatuko dizu.

• Izan aditza existentzia-aditz gisa erabilia denean (Fr: il y a...):

  ✅ Anitzek ez dakite izen horretako herririk badela ere.

Beste erabilpen bat

Ba- aditz aurrizkia beste molde batez erabiltzen ahal da: protasietako menderagailu^? gisa (Fr: si). Orduan haren aitzinean baldin lokailua^? ere balia daiteke: dirurik baldin baduzu eta salgai atzematen baldin baduzu, eros ezazu!

Gaiaren barnatzeko:
Grammaire basque, Pierre Lafitte, 1978, §786, 411 or.; §787, 412 or.

EGLU I, Euskaltzaindia, 39 or. §2.5.2
https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/6844.pdf