“Pertsona, jauna, konturatu gabe zitaltzen da. Neska polit batek burua galarazten dizu, harengatik borroka egin, ezbehar bat gertatzen da, orduan mendira jo behar, eta kontrabandista zena bidelapur bihurtzen da batere pentsatu baino lehen” gaztigatzen digu liburuaren sarrerako Prosper Merimée-ren aipuak. Eta horixe da, izan, Tximino deitzen duten elbarri irakurri zaleak kontatzen digun istorioaren muina: Antonio Maria, ezkondu ostean emazteak utzi eta gizon izatetik ostera mutil izatera itzuli zen gizonaren halabeharrezko zitaltze, krudelkeria eta lapurreten berri. Kartzela ezagutuko du eta baso eta haitzuloetan bere lapur partidaren baitan pairatutako traizioetatik zaindu beharko du. Dilijentziaz dilijentzia eta zaldiz zaldi, Sevillan hasi eta Baionan amaitu, Karlistada garaiko giro iluna da kronika honetako pertsonaien ibili herrenen lekuko.
Antonio Maria ihesi dabil denbora guztian, eta ez beti bere bizitzari prezioa jarri dioten etsai eta mertzenarioengandik bakarrik, baita, eta hau da ziur aski ihes motarik lazgarriena, bere buruarengandik ere.