Xake Mate eleberri laburra da luzeraz, baina indartsua sortzen duen giroz eta intentsitatez. Nonbla laburrentzako Augustin Zubikarai I. Saria irabazi duen lan honek II. Mundu-Gerraren osteko Alemaniara garamatza, bertako hiri porrokatu batean bizi baita pertsonaia nagusi eta kontalaria : mutiko bakarti bat, gerrako miserietan hanka bat galdu eta gurpil-aulki batean dabilena. Izaeraz isil eta lotsatia, ez du interesik ez erraztasunik bere adinkideekin harremanetan sartzeko, eta xake-jokoan bilatuko du beharrezko aterpea. Hala, xakea bihurtuko du ez bakarrik denbora-pasa, baizik mundua ulertzeko modu, eta geroxeago baita borrokatzeko eskola ere. Trama sendo eta ongi egituratua asmatu du egileak, gerraosteko penizilina-kontrabandoa dagoela erdi-erdian (penizilina horrexen faltaz galdu zuen hanka mutikoak), eta inguruan, berriz, Angela neskato aingerutiarra, honen aitaorde Torrelli "Errege Beltza", Hilde "Erregina Zuria" (Marlene Dietrich dirudiena) ...denak ere Maximilian plazak osatzen duen joko-taulan.