Gure herriko historia petralarekin korapilatzen diren lau istorio idatzi ditu Xabier Mendigurenek, ipuin lizearen eta nobela laburraren artean dauden lau kontakizun indartsu, ongi josi eta mamitsu.
Neska kazetari batek ligatzeko asmotan joko du ondoko herrira, baina gerrako pasadizo bat kontatuko dion alarguna topatuko du bertan. Komentu ilun batean, fraide espainolisten eta abertzalen artean aspaldi gertatutiko misterio eta heriotzak argitu nahian hasiko da ahaide urrun bat. Lagun baten aitona gudariarekiko mirespenak eta neska baten maitasunak Nikaraguako iraultzara eraman zuten gazte bat, baina handik itzultzean ohartuko da nola aldatzen diren gauzak, kamarada...