1512an, Nafarroaren konkista gertatu zenetik, okupazioari aurka egitea hemezortzi urte iraun zuen gerra izan zen. 1530ean, armada espainiarra bortuz bestaldeko lurretatik (gaur Nafarroa Beherea deitzen dugunetik) erretiratu zen, ezin menderatu baitzituen. Ahalegin beliko garrantzitsuena 1521ean izan zen, nafarrek lurraldea hilabete batez libratu zutenean. Baina sekulako deskalabrua pairatu zen Noaingo batailan. Eskirotzeko zelaietan, nafar matxinatuek eta gaztelar armadak aurre egin zuten, azken hauek errebolta hura eta nafar independentzia akabatzeko asmoarekin.