Luzaide, lurraldez Baxenabarren sartua da, hiru aldetarik mugatuz, Espainiar estatukoa bada ere, naturaz bitxia da. Muga horrek, lurraldeak berexten ditu, baina badago zerbait mugak berexten ahal ez duena : odolaren mintzoa edo indarra. Zeren alde batetik hor baitira lekuko, hainbeste ahidegoa direnak inguruetako auzo herrietan. Hor dira lekuko ere bizi manerako ohiturak edo usaiak, eta mintza molde bera erabiltzen duguna, muga horren bi aldetan, besteak beste.
Bere historian zehar Luzaidek alde batetik bi nazioetako lege desberdinak onartu behar izaiteak, beste alde batetik izanagatik odol berekoak eta mintzamolde berekoak, sortzen dauku korropilo bat, laxatzeko ez errexa, zerbaite gisa erraiteko, bitxi bilakatzen gaituena.
Luzaidera etorri ziren, garai batez, urrundik jende mota ezberdinak. Parisetik, Tolosatik, Bordeletik, hok Frantziatik; beste batzu Bartzelonatik eta Granadatik, hok Espainialdetik. Bost eskualdetako jende ezberdinen odolak nahasirik, pentsa zer jende mota bitxia egin zitekeen, beste alde batetik oraino Luzaide muga batean izanez, zonbat kimera jasan izan behar dituen, mendeetan zehar, bi nazioen lege baldintzengatik besteak beste, bestalde elizak izan dituen arazoengatik ere. Beraz laburbilduz, hainbeste bitxikeriren artean bizi izanez, ez da harritu behar bitxi bihurtzea Luzaideko jendea.
Luzaiden gaindi 2 liburu honek, Jean-Baptiste Etxarrenekin idatzi liburua beste hainbat kronikaz osatzen du.