Jose Mari Iparragirre (Urretxu, 1820-Ezkio-Itsaso, 1881) garai guztietako euskal poetarik kantatuena dugu: horra “Gernikako Arbola”, “Ume eder bat”, “Hara nun diran”, “Gitarra zartxo bat det”, “Zibillak esan naute”... sortu zirenetik mende eta erdi igarota ere euskaldun guztion gogoan erreferentzia eta bihotzean arrastoa utzi dutenak. Horrez gain, abenturaz beteriko bizitza izan zuen Iparragirrek, hamaika film eta nobela egiteko modukoa. 13 urteko mutikoa zela etxetik alde egin zuen eta Madrildik Euskal Herriraino nola-hala etorri, altxatu berri ziren karlistekin elkartzeko; karlistaldia amaituta erbestera jo zuen, eta hainbat urte eman zituen Europan barrena, batzuetan goi mailako gizartean besteetan arlote, han-hemen kantari; Euskal Herrira itzulita egundoko arrakasta lortu zuen, egiazko ereserki nazional bihurtu zen bere “Gernikako Arbola”, jendearen maitasuna eta agintariekiko gorabeherak erakarri zizkiona. Hemen ere ez zen geldirik egotekoa eta Ameriketara jo zuen artzain; familia zabala hazi zuen han, baina herriminak jota zebilen eta itzuli egin zen, bere azken urteak batere distiratsuak izan ez ziren arren. Iparragirreren itzal eta argiak ederki kontatzen ditu Julen Gabiriak biografia honetan, garaiko gizarte eta historiaren testuingurua ahaztu gabe. Ikerketa serioenetako datu-bilketa eta idazle on baten eskuak emandako arintasuna elkartzen dira liburuan, eta ziur gaude, horrenbestez, plazerrez bezainbateko interesez irakurriko dela.