Historiaurrean gizakiak Europa jendeztatu zuelarik, etorri, sortu edota garatu zen euskara. Noiz eta nola ez dakigu zuzen, baina. Dakigun bakarra da ordutik dagoela kokaturik hemen eta, inguruan, baldin bazuen hizkuntza edota kultura kiderik, guztiz desagertuta dagoela. Jatorria edozein delarik ere, euskara Historiaurreko hizkuntza da, hizkuntza indoeuroparrak etorri baino lehenagokoa. Harrez geroztik, haien eragina jaso du eta, desagertzetik urrun, iraun egin du. Beharbada, Koldo Mitxelena hizkuntzalariak azaldu zuenez, euskararen enigma ez da bere jatorria, baizik eta nola lortu duen irautea egun arte. Hizlariak : Joaquin Gorrotxategi : Euskal Herriko Unibertsitateko Hizkuntzalaritza Indoeuroparreko katedraduna Neskuts Izagirre : Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslea eta antropologoa Diego Garate : Historiaurrean doktorea eta Bizkaiko Arkeologia Museoko arkeologoa Jacques Blot : arkeologoa