Herri guztiek beren animalia totemikoak izan dituzte, eta euskaldunen artean hartza izan da mende luzeetan mirespen eta begirunea jaso dituena. Gure arbasoen gogoan hartza zen biziaren ametsa eta etengabeko gurpil ibilkaria hobekien islatzen zituena. Neguan lotan gelditzen da bedatsearen aiduru, ama-lur berari agitzen zaion bezala, eta hartza iratzartzean lurra iratzartzen zaigu. Bere loaldi eta iratzartzearekin urte oroz errepikatzen zaigun biziaren zikloa irudikatzen du. Gure hizkuntza izaerarekin batera, biziari buruzko ikuspegi eta ikuskera berezietan sinisteak garatu genituen. Hau da, laburbilduz, irakurriko duzun liburu honen mezua.